Krótkie, ciemne, ponure dni w listopadzie, grudniu i styczniu, z bardzo niewielką ilością słońca, światła – 450 luksów sprawiają że jesteśmy melancholijni, ospali zapominamy że czas pomyśleć o przygotowaniach naszych ogrodów działek do nowego sezonu.
Na przełomie stycznia lutego zauważamy pojawianie się dni słonecznych. nawet na kilka godzin w ciągu dnia. Ogrodnicy w Polsce wykorzystują ten fakt, zakładają uprawy pomidorów, ogórków, sałaty w uprawach pod osłonami, rozpoczynają pędzenie roślin cebulowych ( tulipany, hiacynty, narcyzy).
W ogrodach i na działkach rozpoczyna się sezon prześwietlania drzew owocowych.
W naszej strefie klimatycznej w Polsce z drzew owocowych uprawiamy jabłonie, grusze, śliwy, czereśnie, wiśnie, brzoskwinie oraz morele i orzech włoski.
Wykonując cięcie prześwietlające, jednocześnie wykonujemy cięcie odmładzające, regeneracyjne oraz cięcie formujące.
Zanim przystąpimy do prześwietlania drzew należy zwrócić uwagę na jakich rosną podkładkach. Jest to bardzo ważne.
Inaczej prześwietlamy drzewa rosnące na podkładkach silnie rosnących, natomiast drzewa rosnące na podkładkach karłowych prześwietlanie ogranicza się do ciecia formującego sanitarnego i odmładzającego.
Do wykonywania tych czynności należy być dobrze przygotowanym. Należy się spodziewać wietrznej zimnej, pogody, spadku temperatur poniżej zera stopni jak również wilgotnej pogody. Na pewno warunki pracy nie będą komfortowe.
Należy również zadbać o sprzęt. Sekatory ręczne powinny być z twardego materiału bardzo dobrze wyostrzone. Ręczne piłki tzw. „lisi ogon” poza tym, że powinny być dobrze wyostrzone to ostrza piłki powinny być wyprofilowane, posiadać odpowiedni „szrank”. Do likwidacji konarów 6-8 letnich należy przygotować piły spalinowe, również uzupełnijmy w drabinie uszkodzone szczebelki. Drabina jest niezbędna przy prześwietlania drzew.
Prześwietlanie nie jest łatwe do przeprowadzenia zwłaszcza dla osób które uważają, że wszelkie cięcie należy wykonać oszczędnie. Bardzo mylna to teoria.
Należy pamiętać, że wszystkie rodzaje cięcia wykonujemy po to aby ograniczyć wysokość drzew owocowych, utworzyć luźną koronę o kilku konarach 5- 6 letnich, korona po prześwietleniu powinna być na tyle luźna aby drzewa w okresie wegetacyjnym szybko obsychały po opadach deszczu, a promienie słońca z łatwością docierały do każdego miejsca w koronie drzewa.
Owoce dobrze doświetlone zawierają więcej węglowodanów są słodsze i smaczniejsze. Drzewa owocowe to nie siewcy i przechowalnia chorób i szkodników, nie służą również do produkcji drewna, owoce pojawiające na drzewach nie pielęgnowanych są kwaśne niewyrośnięte, nie nadają się do konsumpcji.. Drzewa owocowe powinny być prowadzone do wysokości 3,5 – 4 m wysokości. Nie ma potrzeby prowadzenia drzew powyżej 4 m wysokości.
Drzewa owocowe uprawiamy na działkach i w ogrodach w celu otrzymania najlepszych owoców a nie drewna i chorób. Dobrze prześwietlone drzewa ograniczają występowanie czynników chorobotwórczych i szkodników.
Wykonując cięcie prześwietlające należy pamiętać, że na drzewie często znajdują się konary uszkodzone. Usuwając, mówimy wówczas o tzw. cięciu sanitarnym. W zależności od gatunku drzew usuwamy zbędne przerośnięte konary wówczas mówimy o cięciu odmładzającym. Na jabłoniach, gruszach które owocują na długopędach ale przede wszystkim na pędach tzw. wieloletnich krótkopędach 6-8 letnie konary stają się zbędne. Starsze konary są balastem dla drzewa ograniczają plonowanie i należy usunąć. Na śliwach czereśniach usuwamy konary 5-7 letnie. Wiśnie 3-5letnie. Brzoskwinie 2-3 letnie.
Problemem na działkach są drzewa orzecha włoskiego. Tego gatunku nie zaleca się sadzić w ogrodach działkowych z uwagi na bardzo silny wzrost drzewa ale także małej powierzchni działki. Jeżeli podejmujemy się posadzić to wybieramy drzewa uszlachetniane na podkładkach karłowych.
W bardzo wielu ogrodach działkowych występuje jeszcze wiele drzew orzecha włoskiego, silnie rosnącego. Przypominamy że na tych drzewach ograniczamy cięcie do cięcia regeneracyjnego. Staramy się utrzymywać koronę naturalną.
Czynności związane z prześwietlaniem drzew rozpoczynamy od jabłoni i grusz, kolejne gatunki to śliwy, czereśnie i wiśnie. W lutym przycinamy krzewy winorośli.
Ponieważ drzewa rosnące sprawiają wiele kłopotów związanych z prześwietlaniem, wymagają dużo pracy, zalecam wysadzać na działkach drzewa na podkładkach półkarłowych oraz karłowych. Wzrost drzew jest powolny, system korzeniowy słabszy z mniejszą ilością korzeni szkieletowych, wolno rosnący.
Przed posadzeniem drzew karłowych należy przygotować ziemię do zaprawiania dołu. Najlepsze komponenty do przygotowania ziemi to obornik torf, ziemia ogrodnicza, glina. Wszystkie komponenty zmieszane w stosunku 1 do 1. Do tak skomponowanej mieszanki ziemi należy dodać wieloskładnikowego nawozu (azofoska, fruktus, florowit) oraz wapnia kredowego.
Rany po cięciu zwłaszcza po ścięciu konarów wieloletnich należy zasmarować pastą Funaben tzw. sztuczną korą, lub farbą emulsyjną z dodatkiem środka grzybobójczego jak Miedzian czy Topsin.
Do 10 lutego powinniśmy zakończyć bielenie drzew owocowych.( zabieg ogranicza, zapobiega przemarzaniu odmian wrażliwych na przemarzanie).
Od połowy lutego wzrasta ilość dni słonecznych, przy dniu słonecznym pnie drzew nagrzewają się w ciągu dnia do 20°C. Na zasadzie siły ssącej woda z korzeni wpływa do korony drzew. Nocą przy silnych spadkach temperatury zamarzająca woda w komórkach roślinnych powoduje pękanie pni. Bielenia pni nie należy bagatelizować.
Przypominamy również o usuwaniu z działki drzew przerośniętych ozdobnych, posadzonych wiele lat temu często niezgodnie z przepisami regulaminu ROD zbyt blisko działki sąsiada. Drzewa te korzeniami rozsadzają fundamenty altan, w czasie wichury zagrażają bezpieczeństwu, cieniują uprawy sąsiednich działek.
Zgodnie z przepisami o ochronie środowiska drzewa takie usuwamy kiedy jeszcze nie gniazdują ptak.
Aby usunąć drzewo o obwodzie pnia powyżej 50 cm mierzone na wysokości 5 cm od ziemi należy uzyskać pozwolenie na wycięcie z urzędu gminy, miasta podpisane przez Wójta, Burmistrza lub Prezydenta miasta czy gminy.
źródło: www.pzd.pl